Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

nubis N M

  • 1 nubis

    nūbis, is f. Pl = nubes

    Латинско-русский словарь > nubis

  • 2 nubis

    nūbis, s. nūbēs /.

    lateinisch-deutsches > nubis

  • 3 nubis

    nūbis, s. nubes .

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > nubis

  • 4 nubis

    cloud/mist/haze/dust/smoke; sky/air; billowy formation (hair); swarm/multitude; frown, gloomy expression; gloom/anxiety; mourning veil; cloud/threat (of war)

    Latin-English dictionary > nubis

  • 5 nubis

    nūbis, is, m., a cloud, v. nubes.

    Lewis & Short latin dictionary > nubis

  • 6 nubs

    cloud/mist/haze/dust/smoke; sky/air; billowy formation (hair); swarm/multitude; frown, gloomy expression; gloom/anxiety; mourning veil; cloud/threat (of war)

    Latin-English dictionary > nubs

  • 7 nubes

    nūbēs, nūbis, f.    - nubis, is, f. Plaut. Merc. 879 II abl. nubi Lucr. 6, 145 II arch. nubs Andron. d. Serv. En. 10, 636 ; Aus. Edyl. Monos. 12, 4.    - cf. gr. νέϕος, ους ou νεϕέλη. [st1]1 [-] nuage, nue, nuée.    - Cic. CM. Nat. 2, 101; Ac. 2, 70.    - se in nubem indui, Cic. Div. 2, 44: se former en nuage, se condenser.    - nubium conflictus, Cic. Div. 2, 41: entrechoquement de nuages.    - aevum sine nube, Ov.: vie sans nuage.    - usque ad nubes, Vulg. Psa. 35, 6: jusqu'au ciel.    - prov. nubes et inania captare, Hor. A. P. 230: se perdre dans les nuages (chercher à saisir les nuages et le vide). [st1]2 [-] nuée, essaim, multitude.    - [de sauterelles] Liv. 42, 10, 7.    - [de soldats] Liv. 25, 49, 5.    - [d'oiseaux] Virg. En. 12, 254.    - [de traits] Liv. 21, 55, 6 ; 38, 26, 7.    - nubes telorum, Liv.: grêle de traits. [st1]3 [-] nuage, tourbillon [de poussière...].    - Curt. 4, 15, 32 ; Virg. En. 9, 33.    - nubes ignium, Amm.: tourbillon de flammes.    - Sabae nubes, Stat. S. 4, 8, 2: nuages d'encens. [st1]4 [-] expression sombre [du visage] ; nuage, voile.    - nubes frontis, Sil. 8, 612: front assombri.    - deme supercilio nubem, Hor. Ep. 1, 18, 94: éloigne ce nuage de ton front. [st1]5 [-] condition obscure, triste.    - Ov. Tr. 5, 5, 22 ; Stat. 8. 1, 3, 109. [st1]6 [-] voile, obscurité, nuit.    - obicere nubem rei, Hor. Ep 1, 16, 62: jeter un voile sur qqch, cacher.    - fraudibus obice nubem, Hor. Ep. 1, 16, 62: couvre d'un voile mes friponneries. [st1]7 [-] nuages [en parl. de la situation politique].    - Cic. Dom. 24. [st1]8 [-] orage, tempête [de la guerre].    - Virg. En. 10, 809 ; Just. 29, 3.    - nubes belli: la tempête de la guerre.    - caecae nubes reipublicae, Cic.: les sombres nuages qui menaçaient l'Etat.
    * * *
    nūbēs, nūbis, f.    - nubis, is, f. Plaut. Merc. 879 II abl. nubi Lucr. 6, 145 II arch. nubs Andron. d. Serv. En. 10, 636 ; Aus. Edyl. Monos. 12, 4.    - cf. gr. νέϕος, ους ou νεϕέλη. [st1]1 [-] nuage, nue, nuée.    - Cic. CM. Nat. 2, 101; Ac. 2, 70.    - se in nubem indui, Cic. Div. 2, 44: se former en nuage, se condenser.    - nubium conflictus, Cic. Div. 2, 41: entrechoquement de nuages.    - aevum sine nube, Ov.: vie sans nuage.    - usque ad nubes, Vulg. Psa. 35, 6: jusqu'au ciel.    - prov. nubes et inania captare, Hor. A. P. 230: se perdre dans les nuages (chercher à saisir les nuages et le vide). [st1]2 [-] nuée, essaim, multitude.    - [de sauterelles] Liv. 42, 10, 7.    - [de soldats] Liv. 25, 49, 5.    - [d'oiseaux] Virg. En. 12, 254.    - [de traits] Liv. 21, 55, 6 ; 38, 26, 7.    - nubes telorum, Liv.: grêle de traits. [st1]3 [-] nuage, tourbillon [de poussière...].    - Curt. 4, 15, 32 ; Virg. En. 9, 33.    - nubes ignium, Amm.: tourbillon de flammes.    - Sabae nubes, Stat. S. 4, 8, 2: nuages d'encens. [st1]4 [-] expression sombre [du visage] ; nuage, voile.    - nubes frontis, Sil. 8, 612: front assombri.    - deme supercilio nubem, Hor. Ep. 1, 18, 94: éloigne ce nuage de ton front. [st1]5 [-] condition obscure, triste.    - Ov. Tr. 5, 5, 22 ; Stat. 8. 1, 3, 109. [st1]6 [-] voile, obscurité, nuit.    - obicere nubem rei, Hor. Ep 1, 16, 62: jeter un voile sur qqch, cacher.    - fraudibus obice nubem, Hor. Ep. 1, 16, 62: couvre d'un voile mes friponneries. [st1]7 [-] nuages [en parl. de la situation politique].    - Cic. Dom. 24. [st1]8 [-] orage, tempête [de la guerre].    - Virg. En. 10, 809 ; Just. 29, 3.    - nubes belli: la tempête de la guerre.    - caecae nubes reipublicae, Cic.: les sombres nuages qui menaçaient l'Etat.
    * * *
        Nubes, nubis, foem. gen. Nuee.
    \
        Vacuae nubes. Seneca. Desquelles n'y a ne pluye, ne neige, ne gresle.
    \
        Coguntur in caelo nubes. Cic. S'assemblent et s'amassent.
    \
        Nubes peditum, per translationem. Liuius. Une grande multitude bien espesse.
    \
        Atram prorumpti ad aethera nubem. Virgil. Il esleve une noire nuee, etc.
    \
        Obiicere nubem fraudibus. Horat. Faire qu'on ne les appercoive point, Couvrir.
    \
        Tristi nube caret vita. Ouid. Est sans adversité et infortune.

    Dictionarium latinogallicum > nubes

  • 8 nūbēs

        nūbēs is, f    [NEB-], a cloud, mist, vapor: caelum nocte atque nubibus obscuratum, S.: aër concretus in nubīs cogitur: atra nubes Condidit lunam, H.: aestivis effusus nubibus imber, V.— A cloud, thick multitude, dense mass, swarm: locustarum tantae nubes, L.: levium telorum, L.: peditum equitumque, L.: hostem Factā nube premunt, V.: (volucrum) nubem sonoram, Iu.—Fig., a cloud: in illis rei p. caecis nubibus: nubīs et inania captat, phantoms, H.: deme supercilio nubem, gloom, H.: fraudibus obice nubem, a veil, H.: belli, thunder-cloud, V.
    * * *
    cloud/mist/haze/dust/smoke; sky/air; billowy formation (hair); swarm/multitude; frown, gloomy expression; gloom/anxiety; mourning veil; cloud/threat (of war)

    Latin-English dictionary > nūbēs

  • 9 columna

    columna, ae, f. (Nbf. zu columen, v. * cello), I) die Säule als runder Pfeiler zur Unterstützung od. Verzierung eines Gebäudes, od. freistehend (bes. als Ehren- od. Schandsäule), 1) eig.: c. Albana, Cic. fr.: lapidea, Varr.: lignea, Liv.: marmorea, Cic.: columnam e regione collocare, Cic.: columnam deicere, demoliri, reponere, Cic.: scherzh., ecce autem aedificat: columnam mento suffigit suo, v. einem, der nachdenklich den Arm unters Kinn stützt, Plaut. mil. 209: sprichw., incurrere amentem in columnas, unser »mit dem Kopfe gegen die Wand rennen«, Cic. or. 224. – Insbes., a) columna Maenia ( nicht Menia), u. bl. columna, die »Schandsäule« auf dem forum Rom., an der Sklaven, Diebe und böse Schuldner gerichtet und bestraft wurden, Cic. de div. in Caecil. 50: absol., adhaerescere ad columnam, bei dieser Säule hangen bleiben, ohne Beschimpfung nicht davonkommen, Cic. Sest. 18: ad columnam pervenire, Cic. Clu. 39. Vgl. Fr. Osann de columna Maenia (Gissae 1844. 4). Pauly Realenzyklop. IV, 1358 f. – b) columna rostrata, die dem Besieger der Karthager Duilius zu Ehren errichtete, mit Schiffsschnäbeln verzierte Säule, Quint. 1, 7, 12. – c) columnae = die Pfeiler (Säulen), an denen die Buchhändler ihre Verkaufsstände hatten, Hor. de art. poët. 373. – d) als Ortsbezeichnung: Columnae Herculis = die »Säulen des Herkules«, im Südwesten Europas (s. Abyla u. Calpe), Mela 1, 5, 3 (1. § 27). Plin. 3. pr. § 4 (dies. Gaditanae colunmae, Apul. de mund. 6 extr.); im Norden, zwischen Dänemark u. Schweden, der Sund, Tac. Germ. 34, 3: poet., Columnae Protei, die »Säulen des Proteus« = die Grenzen Ägyptens, Verg. Aen. 11, 262. – 2) bildl., die Säule = Stütze, von Augustus, Hor. carm. 1, 35, 14: te, columna virtutum, Sidon. ep. 6, 1: esto columna piis tu semper et ancora nobis, Paul. Nol. 30, 109. – II) übtr.: a) von säulenförmigen Naturerscheinungen, Säule, α) übh.: columna ignis, Sen. nat. qu. 7, 20, 2. Hieron. in psalm. 36, 47: columna immensi ignis, eine ungeheuere Feuersäule, Sen. nat. qu. 6, 26, 4: columna nubis, Vulg. deut. 1, 33. Ambros. de sacram. 1, 6, 22: columna ignis et nubis, Vulg. num. 14, 24: columna fumi, Vulg. iudic. 20, 40. – β) insbesondere, die Wassersäule, Wasserhose, Lucr. 4, 425 und 6, 426. Plin. 2, 134. – b) das männliche Glied, Mart. 6, 49, 3 und 11, 51, 1. Priap. 10, 8. – c) columna narium, das Nasenbein, Isid. 11, 1, 48.

    lateinisch-deutsches > columna

  • 10 columna

    columna, ae, f. (Nbf. zu columen, v. * cello), I) die Säule als runder Pfeiler zur Unterstützung od. Verzierung eines Gebäudes, od. freistehend (bes. als Ehren- od. Schandsäule), 1) eig.: c. Albana, Cic. fr.: lapidea, Varr.: lignea, Liv.: marmorea, Cic.: columnam e regione collocare, Cic.: columnam deicere, demoliri, reponere, Cic.: scherzh., ecce autem aedificat: columnam mento suffigit suo, v. einem, der nachdenklich den Arm unters Kinn stützt, Plaut. mil. 209: sprichw., incurrere amentem in columnas, unser »mit dem Kopfe gegen die Wand rennen«, Cic. or. 224. – Insbes., a) columna Maenia ( nicht Menia), u. bl. columna, die »Schandsäule« auf dem forum Rom., an der Sklaven, Diebe und böse Schuldner gerichtet und bestraft wurden, Cic. de div. in Caecil. 50: absol., adhaerescere ad columnam, bei dieser Säule hangen bleiben, ohne Beschimpfung nicht davonkommen, Cic. Sest. 18: ad columnam pervenire, Cic. Clu. 39. Vgl. Fr. Osann de columna Maenia (Gissae 1844. 4). Pauly Realenzyklop. IV, 1358 f. – b) columna rostrata, die dem Besieger der Karthager Duilius zu Ehren errichtete, mit Schiffsschnäbeln verzierte Säule, Quint. 1, 7, 12. – c) columnae = die Pfeiler (Säulen), an denen die Buchhändler ihre Verkaufsstände hatten, Hor. de art. poët. 373. – d) als Ortsbezeichnung: Columnae Herculis = die
    ————
    »Säulen des Herkules«, im Südwesten Europas (s. Abyla u. Calpe), Mela 1, 5, 3 (1. § 27). Plin. 3. pr. § 4 (dies. Gaditanae colunmae, Apul. de mund. 6 extr.); im Norden, zwischen Dänemark u. Schweden, der Sund, Tac. Germ. 34, 3: poet., Columnae Protei, die »Säulen des Proteus« = die Grenzen Ägyptens, Verg. Aen. 11, 262. – 2) bildl., die Säule = Stütze, von Augustus, Hor. carm. 1, 35, 14: te, columna virtutum, Sidon. ep. 6, 1: esto columna piis tu semper et ancora nobis, Paul. Nol. 30, 109. – II) übtr.: a) von säulenförmigen Naturerscheinungen, Säule, α) übh.: columna ignis, Sen. nat. qu. 7, 20, 2. Hieron. in psalm. 36, 47: columna immensi ignis, eine ungeheuere Feuersäule, Sen. nat. qu. 6, 26, 4: columna nubis, Vulg. deut. 1, 33. Ambros. de sacram. 1, 6, 22: columna ignis et nubis, Vulg. num. 14, 24: columna fumi, Vulg. iudic. 20, 40. – β) insbesondere, die Wassersäule, Wasserhose, Lucr. 4, 425 und 6, 426. Plin. 2, 134. – b) das männliche Glied, Mart. 6, 49, 3 und 11, 51, 1. Priap. 10, 8. – c) columna narium, das Nasenbein, Isid. 11, 1, 48.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > columna

  • 11 nubes

    nūbes, is, f. (ante-class. collat. form, nūbis, is, m.:

    nubis ater,

    Plaut. Merc. 5 2, 38: nubs for nubes, Liv. Andron. ap. Serv. Verg. A. 10, 636; cf. Aus. Idyll. de Monosyll. Hist. 12, 4) [Sanscr. nabhas, vapor, cloud; Gr. nephos, nephelê; Lat. nubilus, nebula; cf. nimbus, nubo], a cloud.
    I.
    Lit.:

    aër concretus in nubes cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: id. Ac. 2, 22, 70:

    atra nubes Condidit lunam,

    Hor. C. 2, 16, 2:

    candida,

    Vulg. Apoc. 14, 14:

    aestivis effusus nubibus imber,

    Verg. G. 4, 312; Ov. M. 8, 339:

    venti nubes abigunt,

    Plin. 2, 47, 48, § 126:

    nube deprendere volucrem jaculis,

    to bring down a bird from the sky, Sil. 16, 566:

    usque ad nubes,

    up to heaven, Vulg. Psa. 35, 6; id. Jer. 51, 9.— Poet.:

    Sabaeae nubes,

    the smoke of frankincense, Stat. S. 4, 8, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    A cloud, a dark spot:

    sudare nubemque discutere,

    i. e. by the breath, Plin. 33, 8, 44, § 127:

    crystalla infestantur plurimis vitiis, maculosā nube, etc.,

    id. 37, 2, 10, § 28.—
    2.
    A cloud, thick multitude, dense mass, swarm:

    locustarum tantae nubes,

    Liv. 42, 10, 7:

    Pomptinum velut nubibus locustarum coopertum,

    id. 42, 2, 4:

    levium telorum,

    id. 38, 26:

    obruti velut nube jaculorum a Balearibus conjectā,

    id. 21, 55, 6:

    peditum equitumque,

    id. 35, 49:

    (volucrum),

    Verg. A. 12, 254:

    nigro glomeratur pulvere nubes,

    id. ib. 9, 33:

    muscarum,

    Plin. 29, 6, 34, § 106:

    pulveris,

    Curt. 4, 15, 32:

    (volucrum) nubem sonoram,

    Juv. 13, 167:

    farrea nubes, i. e. porrigo capitis, furfures,

    Ser. Samm. 3, 34:

    nubes testium,

    Vulg. Hebr. 12, 1.— [p. 1222]
    II.
    Trop.
    A.
    A cloud, for something unreal or unsubstantial, a phantom:

    nubes et inania captare,

    Hor. A. P. 230.—
    B.
    Cloudiness, of a gloomy countenance, of sleep, of drunkenness, of blindness ( poet.):

    deme supercilio nubem,

    Hor. Ep. 1, 18, 94; Sil. 8, 612:

    meri,

    Val. Fl. 3, 65:

    soporis,

    Stat. Achill. 1, 646:

    mortis,

    id. S. 4, 6, 72:

    frontis opacae,

    id. Th. 4, 512.—
    C.
    A gloomy or mournful condition:

    pars vitae tristi cetera nube vacet,

    Ov. Tr. 5, 5, 22:

    omni detersus pectora nube,

    Stat. S. 1, 3, 109.—
    D.
    A veil, obscurity, concealment:

    fraudibus obice nubem,

    Hor. Ep. 1, 16, 62.—
    E.
    A cloud, storm-cloud, i. e. a threatening appearance or approach of misfortune, war:

    nubem belli, dum detonet omnis, Sustinet,

    Verg. A. 10, 809:

    consurgens in Italiā nubes trucis et cruenti belli,

    Just. 29, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > nubes

  • 12 discidium

    ī n. [ discindo ]
    1) разрыв ( nubis Lcr); расторжение ( publicorum foedĕrum L); развод C etc.
    2) расставание, разлука ( corporis atque animae Lcr)
    3) раздор (d. ac dissensio C)

    Латинско-русский словарь > discidium

  • 13 innubis

    in-nūbis, e [ nubes ]
    безоблачный, ясный ( diesSen T)

    Латинско-русский словарь > innubis

  • 14 nubs

    nūbs, nūbis f. арх. LA, Aus = nubes

    Латинско-русский словарь > nubs

  • 15 caligo [1]

    1. cālīgo, ginis, f., I) jeder bedeckende, verdüsternde Dunst, dichter-, starker Nebel, Dampf, Rauch u. dgl., fulvae nubis caligo crassa, Verg.: meridie nebula occepit... noctem insequentem eadem caligo obtinuit; sole orto est discussa, Liv. (vgl. Fabri Liv. 22, 5, 3. Mützell Curt. 4, 3 [14], 16): caligo, immodico terrae fervore excitata, lucem tegit, Curt.: caligo, quam circa umidi effuderant montes, Curt.: e terra fumidam exhalari caliginem (Dampf) certum est, Plin.: pingues multā caligine taedae, Lucr.: statim concidit crassiore caligine spiritu obstructo clausoque stomacho, Plin. ep. – Plur., (vites) quarum inter caligines uvae deflorescunt, Col. – II) meton., die alles bedeckende Dunkelheit, die Finsternis, A) eig.: 1) im allg.: tetrae tenebrae et caligo, Cic.: caligo tenebrarum, Amm.: c. obscura, Cic. poët.: caeca, Verg.: caliginem et tenebras et perpetuam noctem profundo incubantem mari, Curt. – 2) insbes., Dunkel vor den Augen: a) als augenblicklicher Zustand: oculorum cal. u. bl. cal., Verdunkelung der Augen, Flor, Schwindel, Cels. u.a.: cum altitudo oculis caliginem offudisset, den Blick schwindeln gemacht hatte, Liv.: alqd videre od. cernere quasi per caliginem, wie durch einen Nebel od. Flor, Cic.: u. so quasi per caliginem vidi Gitonem in crepidine semitae stantem, Petr. 9, 1. – Plur., caligines, Schwindelanfälle, Cels. 1, 3. p. 19, 33 D., vollst., oculorum caligines, Plin. 25, 158 u. ö. – b) (mediz. t. t.) als dauernder Zustand = ἀμβλυωπία, die Augenschwäche, Gesichtsschwäche, mit u. ohne oculorum, Cels. u.a.: oculi caligine quādam obducuntur, Ambros. – B) übtr.: 1) im allg.: alci magnitudine suā inducere caliginem, jmds. Ruhm durch seine Größe verdunkeln, Vell. 2, 36, 1. – 2) insbes.: a) geistiges Dunkel, Nebel, Flor, caecā mentem caligine consitus, Catull.: discussa est illa caligo, quam dixi, Cic.: sed ut opinor hic error et haec indoctorum animis offusa caligo est, quod tam longe retro respicere non possunt, Cic.: eademque (philosophia) ab animo tamquam ab oculis caliginem dispulit, ut omnia supera infera, prima ultima media videremus, Cic. – b) trüber Zustand, trübe Verhältnisse, Trübsal, temporum illorum, Cic.: superioris anni caligo et tenebrae, Cic.: ecce illa tempestas, caligo bonorum, tenebrae rei publicae, Cic.: quaedam scelerum offusa c., Quint.: numquam sibi tantum caliginis, tantum perturbationis offusum, Plin. ep.

    lateinisch-deutsches > caligo [1]

  • 16 dirumpo

    dī-rumpo (dis-rumpo), rūpī, ruptum, ere, zerreißen, zerschmettern, I) eig.: tenuissimam quamque partem (nubis) dividere atque d., Cic.: paedagogo tabulā caput disr., Plaut.: imagines, zerschlagen, Tac.: (homo) diruptus, einen Bruch habend (gebrechlich), Cic. – medial, dirumpi = zerreißen, auseinanderreißen, bersten, repente putris et vetus funis disrumpitur, Apul.: lagoenae grandes cum musto pleno fuerint absque spiramine ilico disrumpuntur, Hieron.: disrupta corrigia, Varro fr.: dirupto solo, Sen.: disruptis ianuis, Vopisc. – II) übtr.: a) m. persönl. Objj.: dirupi me paene in iudicio Galli Canini, ich habe mir fast (als Redner) die Lunge gesprengt, mich beinahe heißer geschrien, Cic. ep. 7, 1, 4. – u. medial, dirumpi = vor Verdruß, Unwillen, Ärger, Neid zerplatzen, zerbersten, bersten mögen, sich fast zu Tode ärgern, dirumpi plausu alcis (vor Ärger über den Beifall jmds.), Cic.: dirumpi dolore (vor Ärger), Cic.: ebenso stomacho, Sen.: u. absol., disrumpor, Ter.: dirumpuntur ii, qui etc., Cic. – selten vor Lachen, nemo, qui non risu dirumperetur, vor, L. hätte bersten mögen, sich hätte totlachen mögen, Apul. met. 3, 2. – b) m. abstr. Objj., zerreißen = gewaltsam abbrechen, amicitiam, Cic.: societatem, Cic. – / Archaist. Partiz. disrumptum, Plaut. Bacch. 603.

    lateinisch-deutsches > dirumpo

  • 17 discidium

    discidium, iī, n. (discindo), I) das Zerreißen, Bersten, nubis, Lucr. 6, 293: inter plura humi discidia (Spaltungen), Solin, 1, 91. – II) die Trennung, A) eig., auch im Plur., Lucr., Cic. u.a.: coniugis miserae, die Tr. von der G., Cic.: u. bes. von der Trennung Liebender od. von der Ehescheidung (s. Lorenz Plaut. Pseud. 69), Komik., Cic. u.a.: disc. civile (gewöhnliche), Tac.: Plur., divortia atque affinitatum discidia, Ehescheidungen u. Auflösungen der Verschwägerungen, Cic.: orbitates, discidia (Ehescheidungen), Sen. – B) übtr., die Trennung der Gemüter, das Zerwürfnis, Plaut., Cic. u.a.: belli discidio, durch das kriegerische Z., Cic.: Plur., deorum odia, discidia, discordiae, Cic. Vgl. (über das Wort übh.) Madvig Cic. de fin. exc. II. p. 812 (799) sqq.

    lateinisch-deutsches > discidium

  • 18 exemplum

    exemplum, ī, n. (= exempulum, v. eximo), eig. ein aus einer Menge gleichartiger Dinge Ausgewähltes, woran die ihnen gemeinschaftlichen Eigenschaften anschaulich werden; dah. I) als etw. Ähnliches, Nachgebildetes, 1) die Probe, das Muster von etwas, purpurae, tritici, Cornif. rhet. 4, 9.

    2) die Abschrift, Kopie, a) objektiv, Caesaris litterarum exemplum tibi misi, Cic.: tuae litterae, quarum exemplum legi, Cic. – b) subjektiv = der Inhalt, Wortlaut einer Schrift, litterae sunt allatae hoc exemplo, dieses Inhaltes, Cic.: alterae (tabulae testamenti) eodem exemplo relictae, gleiches Inhaltes, gleichlautende, Caes.

    3) in der Kunst = die Kopie, das Abbild in der Malerei, der Abdruck in der Bildnerei, hinc exemplum ut pingeretis, Plaut.: hic quoque exemplum (einen Abdruck als Marke) reliquit, Plaut. – dah. übtr., unum aliquem te ex barbatis illis exemplum (Abbild) imperii veteris, imaginem (Konterfei) antiquitatis intueri, Cic.: exemplum dei quisque est in imagine parva, Manil. – Homeri ingenium sine exemplo (gleichs. ohne Gegenstück) maximum, der über allen Vergleich erhabene, Vell.: u. so supra omnia exempla sanctissima uxor, Inscr. (s. Ruhnken Vell. 1, 5 in.).

    4) die ähnliche Art, Weise der Beschaffenheit und Handlungsweise nach, ad idem exemplum (auf dieselbe W.) somnium quam simile somniavit, Plaut.: Ch. Nomen patris ... quod ad exemplum est? (mit welchem [andern Namen] hat er Ähnlichkeit, auf welche Art lautet er?) Sy. Ad hoc exemplum Char ... (ähnlich so wie Char...). Ch. an Chares? an Charidemus? Plaut.: ad hoc exemplum (so wie du da bist, so wie du da aussiehst) te exornavi, Plaut.: credo istoc exemplo (in dieser Stellung) tibi esse eundum ad portam, Plaut.: nunc huc nunc illuc, exemplo nubis aquosae (wie eine W.) fertur, Ov. – quaestionem haberi eodem exemplo, quo M. Pomponius praetor habuisset, auf dieselbe Weise wie usw., ganz ähnlich wie usw., Liv.: uno exemplo vitam vivere, auf einerlei Weise, Plaut.: exemplo malo committi, auf bedenkliche Weise, Iuven. – im Plur., alqm omnibus od. pessumis exemplis cruciare od. excruciare, jmd. auf jede od. die schrecklichste Art martern, Plaut.: te omnes di malis exemplis perdant, Ter. (vgl. Lindemann Plaut. capt. 3, 5, 33).

    II) als etwas Nachzuahmendes = das Beispiel, Muster, A) in technischer Hinsicht, 1) im allg.: si musici vocem docentium, pictores opera priorum, rustici probatam experimento culturam in exemplum intuentur, achten als wie auf ein Muster auf usw., Quint.: tempora illa, quae sine exemplis fuerunt, Quint.: quae in exemplum assumimus (sc. in orationibus), was wir zum M. nehmen, Quint.

    2) insbes.: a) in der Baukunst = das Muster, Modell, aedes probant; sibi quisque inde exemplum expetunt, Plaut.: superposuit altissimam turrem in exemplum Alexandrini Phari, Suet. – b) in der Bildnerei u. Malerei = das Original, in mutum simulacrum ab animali exemplo (nach einem lebenden O.) transfertur, Cic.: illi fuit exemplorum eligendi potestas, Cic.: huiusmodi tractare exempla, Plaut. – c) der Entwurf, das Konzept zu einer Schrift, litterarum exemplum componere, Cic.: cum ad te harum (litterarum) exemplum in codicillis exaravi, Cic.

    B) in geistiger u. ethischer Hinsicht: 1) das Muster, Vorbild für unser Verhalten, feruntur enim ex optimis naturae et veritatis exemplis, sie sind von den besten Vorbildern, der Natur u. der Wahrheit, genommen, Cic.: ex. innocentiae, pudicitiae, ein M. von usw., Cic.: vir mali exempli, Sen.: vir exempli recti, ein M. von Geradheit, Cic.: magnum exemplum continentiae, Ter.: honestum ex., ein M. von Bescheidenheit, Tac.: exemplum capere ex alqo, sich ein Beispiel an jmd. nehmen, Ter.: so auch exemplum capere de alqo, Ter.: ab alqo, Cic. u. Liv.: u. hinc exemplum capere, Plaut.: u. exemplum petere ab alqo, Cic. u. Liv.

    2) das Beispiel = das Verfahren, Benehmen, die Handlung (Tat), insofern es od. sie nachahmenswert od. verabscheuungswürdig ist, inductum pessimum exemplum, ut optimum opponeretur, Plin. pan.: alqd aliorum exemplo institutoque facere, etwas nach anderer Beispiel und Vorgange tun, Cic.: more et exemplo populi Romani, nach der Sitte und dem Verfahren (Brauch) des usw., Caes.: se exemplo (nach anderer Beispiel, Vorgang) fecisse, quod fecisset, Cic.: exemplum dare, Tac.: dare in (für) omnes provincias exemplum, Tac.: dare magna exempla, Iuven.: inter exempla esse od. haberi, als B. dienen, Sen. u. Solin.: alcis exemplum sequi, sich jmds. Beispiel (Benehmen) zum Muster nehmen, Nep.: commoverat quosdam magnitudine exempli, durch die Erhabenheit seines Beispiels (Benehmens), Tac.: insigne Epponinae uxoris exemplum (das ausgezeichnete Benehmen) suo loco reddemus, Tac.: singulare omnium saeculorum exemplum ausae, Iustin.: exemplo carens (beispiellos) luctus erat, Lucan. 9, 169. – plus exemplo (durch ihr übles Beispiel) quam peccato nocent, Cic.: in alqo exemplum periculosum prodere, Cic. – ut huius urbis iura et exempla corrumperes, Rechtsbestimmungen u. Vorgänge (= Verfahren u. Normen in der Ausübung des Rechts), Cic. – sub hoc exemplo, nach diesem B. (Vorgange), Plin. ep. 1, 18, 5; 2, 6, 6 u.a.: sub his exemplis, nach diesen Vorgängen, Vell. 2, 127, 3.

    3) das Beispiel zur Nachachtung, Warnung, daswarnende Beispiel, das Strafbeispiel (vgl. Brix Plaut. capt. 688. Spalding Quint. 4, 1, 7. Gronov Liv. 2, 30, 1), a) im allg.: ex. bonum, utile, Tac.: ut arcendis sceleribus exemplum nobile esset, damit ein auffallendes B. gegeben würde, um usw., Liv.: exemplum severitatis edere, Cic.: ea in civitatem Carthaginiensium exempla edere, Liv.: uterque in te exempla edent, Ter.: dare ultionis exemplum, Tac.: dare exemplum praecavendi, Tac.: exemplum praebere, ut etc., Hor.: exemplo territus huius, Ov. – b) das Strafbeispiel, die Strafe (vgl. Held Caes. b.G. 1, 31. § 9), habet aliquid ex iniquo omne magnum exemplum, Tac.: deditos in fidem populi Romani omni ultimae crudelitatis exemplo laceratos ac deletos esse, Liv.: exemplum statuere in alqm u. in alqo, Ter., Cic. u.a.: u. so statuite exemplum impudenti, date pudori praemium, Plaut.: statuite exemplum, quantae poenae sint in civitate hominibus istius modi comparatae, Cornif. rhet. – u. bes. im Plur., meritum novissima exempla Mithridatem, verdient habe M. die härteste Strafe, Tac.: exempla in alqm facere od. edere, jmd. empfindlich bestrafen, Komik., Caes. u.a. (s. Ruhnken Ter. eun. 5, 4, 24. Drak. Liv. 29, 27, 4): in alqm omnia exempla cruciatusque edere, an jmd. qualvolle Strafen vollziehen, Caes.: exempla in eum fient, er wird empfindlich bestraft werden, Ter.: mala exempla, übel angewandte Strafbeispiele, Sall.

    III) als etwas einen ähnlichen Fall Erläuterndes, Beweisendes, Bestätigendes (als Synon. von documentum, s. Cornif. rhet. 4, 5. Cic. de inv. 1, 49), das Beispiel, hisce ego rebus exempla adiungerem, nisi etc., Cic.: fieri tamen potest, ut ex aliis legibus exempla ducamus, per quae appareat etc., Quint.: magna exempla casuum humanorum, Liv.: exemplum insigne mutationis rerum humanarum, Liv. (s. Fabri Liv. 22, 44, 5. Mützell Curt. 5, 4 [17], 5). – dah. exempli causā od. gratiā u. in exemplum, um als Beispiel zu dienen, um ein Beispiel zu geben od. anzuführen, beispielsweise (wenn ein histor. od. erdachtes Faktum zum Beweis usw. wirklich angeführt wird), exempli causā paucos nominavi, Cic.: in ea muliere etiamnunc, quasi exempli causā, vestigia antiqui officii remanent, Cic.: satis est unam rem, exempli gratiā, proferre, Nep.: vel exempli gratiā, in Verrem de L. Domitio, Quint.: ex quibus in exemplum pauca hinc inde subieci, Suet.

    lateinisch-deutsches > exemplum

  • 19 nubes

    nūbēs, is, Genet. Plur. nūbium, f. ( von (nub-o, ich verhülle), die Wolke, I) eig. u. übtr.: A) eig.: atra, Plaut.: Lucr. u. Plin. ep.: graves imbre nubes, Liv.: nubium conflictus, Cic.: terrae anhelitus se in nubem induunt, Cic.: aër concretus in nubes cogitur, Cic.: qui sub nube solem non ferunt, Cic.: caput attollere in nubes, gen Himmel, Sil. – B) übtr.: 1) das wolkenartig in die Luft sich Erhebende, wie die Rauchwolke, Stat.: die Staubwolke, n. pulveris, Liv. u. Curt. (zB. Volturnus ventus, qui campis torridis siccitate nubes pulveris vehit, Liv.: prospectum oculorum nubes pulveris, quae ad caelum ferebatur, abstulerat, Curt.): n. pulverulenta, Verg. (u. so bl. nubes, Tac. hist. 3, 21): Sabaeae nubes, Dampf des Weihrauchs, Stat. – 2) Wolke = dichte Menge, locustarum, Liv.: volucrum, Verg.: lactea columbarum, Prud.: peditum equitumque, Liv.: velut nubes levium telorum coniecta, Liv. – 3) das Wolkige auf dem Metall, die Trübung, Plin. 33, 127: auf Edelsteinen, maculosa nub., wolkige Flecken, Plin. 37, 28. – 4) dünne, durchsichtige Hülle, nubes obsoleta, dünnes, durchsichtiges Kleid, Ps. Quint. decl. 1, 17. – II) bildl.: 1) die Umwölkung, Umdüsterung, a) übh.: meri, Trunkenheit, Val. Flacc.: soporis, Umwölkung des Schlafes, Val. Flacc.: frontis, Blindheit, Stat.: comae, der Schatten, Stat. – b) die Wolke des finsteren Ernstes, der Traurigkeit auf der Stirn, deme supercilio nubem, Hor.: hanc tristitiae nubem discutere, Val. Max. – 2) der verbergende Schleier, fraudibus obice nubem! Hor. ep. 1, 16, 62. – 3) die Gewitter-, Wetterwolke = das sich erhebende-, hereinbrechende Unglück, belli, Verg. Aen. 10, 809 u. Iustin. 29, 3, 1. – 4) die trübe-, traurige Lage, pars vitae tristi cetera nube vacet, Ov.: rei publicae, Cic. – 5) eine Wolke = etw. Wesenloses, Leeres, nubes et inania captare (von einer hochtrabenden u. schwülstigen Sprache), Hor. de art. poët. 230. – / Abl. Sing. ungew. nubi, Lucr. 6, 145 (in der Elision). – Archaist. Nbf. nūbs, Liv. Andr. b. Serv. Verg. Aen. 10, 636. Auson. Technop. (XXVII) 9, de hist. v. 4. Itala Luc. 9, 34 u. Marc. 9, 6. Iuvenc. carm. in exod. 1120; vgl. Fragm. Bob. de nom. 561, 35 K. Not. Tir. 68, 72. – Nbf. nūbis, Itala (Cant.) act. apost. 1, 9. Vulg. (Amiat.) Matth. 17, 5. Iuvenc. carm. in exod. 1120.

    lateinisch-deutsches > nubes

  • 20 plenitas

    plēnitās, ātis, f. (plenus), I) die Fülle, Vollheit, nubis, Vitr. 8, 2, 2. – II) übtr., die Fülle, Reichlichkeit, Menge, umoris, Vitr. 6, 1, 3 u. 7, 8, 2: cibi, Überfüllung mit Sp., Vitr. 1, 4, 6: Plur. plenitates, zu große Fülle der Säfte, Vitr. 5, 9, 5.

    lateinisch-deutsches > plenitas

См. также в других словарях:

  • nubis — nùbis dkt …   Bendrinės lietuvių kalbos žodyno antraštynas

  • COLUMNA Nubis et Ignis — Dei ante castra Israelitarum procedentis sedes augustissima, memoratur, Exodi c. 13. v. 21. et 22. Febova vero antecedebat eos (Israelitas) interdiu in columna Nubis ad deducendum eos viâ illâ et noctu in columna Ignis, ad afferendum eis lucem,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NUS — nubis, Nusius …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • NUBES — in Sacris, a Deo saepius adhibita reperitur, cum Populo suo placuit se manifestare. Inprimis mamorabilis fuit Columna Nubis, quâ Aegyptô egressos Israelitas Deus per desertum duxit. Exod. c. 13. v. 21, 22. Dominus autem praecedebat eos, ad… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • José María Fernández Nieto — Nacimiento …   Wikipedia Español

  • Henricus Pontanus — (* 29. Dezember 1652[1] in Steinfurt; † 15. September 1714 in Utrecht) war ein deutscher reformierter Theologe. Inhaltsver …   Deutsch Wikipedia

  • Mas que Amor... Frenesi — (More than Frenzy... Love) (2001) was a Venezuelan telenovela that was produced by and seen on Venevisión. This telenovela lasted 105 episodes and was distributed internationally by Venevisión International. Contents 1 Synopsis 2 Cast 3 Theme… …   Wikipedia

  • List of Stelis species — * Stelis alata Lindl. : Winged Stelis . * Stelis argentata Lindl. : Silvery Stelis * Stelis aviceps Lindl. : Bird Head Stelis * Stelis barbata Rolfe 1913 : Bearded Stelis . * Stelis bidentata Schltr. 1912 : Two toothed Stelis . * Stelis ciliaris… …   Wikipedia

  • Rhythmical office — In the liturgy of the Roman Catholic Church, rhythmical office is a section of or a whole religious service, in which not only the hymns are regulated by a certain rhythm, but where, with the exception of the psalms and lessons, practically all… …   Wikipedia

  • Improperien — Die Kreuzigung, Ikone im Kloster Stavronikita auf dem Berg Athos Die Improperien oder Heilandsklagen (von lat. probrum: Vorwurf, Schelte) gehören seit dem frühen Mittelalter zur kirchlichen Feier vom Leiden und Sterben Christi am Karfreitag. Sie… …   Deutsch Wikipedia

  • Improperium — Die Kreuzigung, Ikone im Kloster Stavronikita auf dem Berg Athos Die Improperien oder Heilandsklagen (von lat. probrum: Vorwurf, Schelte) gehören seit dem frühen Mittelalter zur kirchlichen Feier vom Leiden und Sterben Christi am Karfreitag. Sie… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»